Όμιλος Λαογραφίας «Λαογραφικό Εργαστήρι για παιδιά»
Παραδοσιακά όργανα
Την Τετάρτη 18 Μαΐου 2022 οι μαθητές και οι μαθήτριες του Ομίλου Λαογραφίας γνώρισαν τα παραδοσιακά όργανα της Ηπείρου και όχι μόνο... Η μαθήτρια Αριάδνη Σ. μας μάγεψε με το κανονάκι της, ενώ πολλοί μαθητές έφεραν παραδοσιακά όργανα τόσο από την περιοχή της Ηπείρου όσο και από άλλες περιοχές της Ελλάδας και του εξωτερικού.
"Η λαϊκή ορχήστρα της Ηπείρου αποτελείται από το κλαρίνο, το βιολί, το λαούτο, το ντέφι. Το πρώτο πνευστό της Ηπείρου ήταν η φλογέρα του τσοπάνη. Τις μελωδίες της ξύλινης φλογέρας δανείστηκε και εξέλιξε το κλαρίνο. Τα μουσικά όργανα, οι λαϊκές ορχήστρες δεν είχαν πάντα πρόσβαση στα επιτόπια γλέντια ή στα οργανωμένα πανηγύρια. Με τον καιρό άρχισαν οι οργανοπαίκτες να περιοδεύουν στα χωριά. Αργότερα παρουσιάστηκε το ραδιόφωνο και το κασετόφωνο στις κοινωνικές εκδηλώσεις..."
Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός: Τσιαβαλιά Έλενα (ΠΕ70)
"Τα δημοτικά τραγούδια είναι η πολύτιμη πνευματική κληρονομιά ενός τόπου, που μαρτυρούν τον πλούτο του λαού, τις αξίες, την ιστορία, την πνευματική του δύναμη. Η ποιητική αυτή τέχνη ζει με δυσκολία στις μέρες μας σε απομακρυσμένες περιοχές, καθώς ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει σχεδόν εξαφανίσει τον παλιό, μέσα από τον οποίο ζούσαν και γεννιόντουσαν τα παραδοσιακά τραγούδια. Τα παραδοσιακά τραγούδια λειτουργούν ως χρονικό ζωής των ανθρώπων και του τρόπου ζωής τους. Στις μέρες μας οι συλλογές δημοτικών τραγουδιών είναι η πιο αξιόπιστη πηγή γνώσης. Τα θέματα που ενέπνεαν τους ανθρώπους είχαν σχέση με τον κύκλο της ζωής, την αγάπη και τον έρωτα, τις ασχολίες τους, την ξενιτιά, επίκαιρα θέματα της εποχής τους, ιστορικά θέματα, μύθους και θρύλους. Η κάθε περιοχή είχε τους δικούς της ρυθμούς, μελωδίες και θέματα, πλήρως εναρμονισμένα μεταξύ τους.
Η ηπειρωτική μουσική βασίζεται στη μελωδία. Ο δωρικός ρυθμός και η λιτότητα, σε συνδυασμό με τον δεξιοτεχνικό λυγμό του κλαρίνου προσδίδουν μια επιβλητικότητα και μια βαρύτητα που δεν συναντάμε στα δημοτικά τραγούδια άλλης γεωγραφικής περιοχής της Ελλάδας και των Βαλκανίων. Η ποικιλία των μελωδιών και των ρυθμών και η λιτή αλλά πλούσια πλαστικότητα της γλώσσας είναι δείγματα της ποιότητας και ανάπτυξης του τοπικού πολιτισμού στο πέρασμα των χρόνων. Στην Ήπειρο άκμασε ιδιαίτερα το πολυφωνικό τραγούδι, το οποίο ήταν ο επικρατέστερος τρόπος μουσικής έκφρασης μέσα στα σπίτια και τις συντροφιές. Τα τραγούδια της τάβλας, τα χορευτικά ήταν τα πρώτα σε προτίμηση και όλο το γλέντι γινόταν a cappella, δηλαδή χωρίς τη συνοδεία οργάνων. Τα παραδοσιακά τραγούδια της Ηπείρου, όπως όλα τα δημοτικά τραγούδια ταξίδεψαν σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, με τις μετακινήσεις των ανθρώπων. Τραγουδιούνται και χορεύονται σε κάθε ελληνική γωνιά και τόπο, με περηφάνια. Πολλοί στίχοι ηπειρωτικών τραγουδιών προσαρμόστηκαν στις μελωδίες άλλων περιοχών. Άλλα παραποιήθηκαν, παραμορφώθηκαν και μετατράπηκαν σε αγνώστους προέλευσης δημοτικά τραγούδια.
Οι ανθρώπινοι καημοί και πόνοι, οι χαρές και οι λύπες είναι ίδια σε όλα τα μήκη και πλάτης της γης. Η μουσική ταξιδεύει, η μουσική ενώνει λαούς και πολιτισμούς και αυτή τη δύναμη δεν πρέπει να την αγνοήσουμε ποτέ."
Πηγή https://www.nakasbookhouse.gr/content/i-ipeirotiki-moysiki-paradosi