Δημιουργούμε στη Δ' Τάξη
Κόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη... Και έτσι άρχισε η ιστορία μας...
Η Δ' τάξη του Σχολείου μας, σε συνεργασία με τους μαθητές, τις μαθήτριες και την εκπαιδευτικό κ. Χαρούλα Παππά της Β΄ τάξης του 4ου Ειδικού Δημοτικού Σχολείου, συμμετέχει σε ένα ξεχωριστό πρόγραμμα φιλαναγνωσίας, έχοντας ως βάση το βιβλίο «Η σπηλιά του δράκου. Περιπέτεια στην Καστοριά» του Κώστα Στοφόρου. Η συνεργασία αυτή δεν είναι απλώς μια δραστηριότητα ανάγνωσης, αλλά μια πολύπλευρη και διαθεματική προσέγγιση, που στοχεύει στη συμπερίληψη, την ενσυναίσθηση και την ανάπτυξη της σχέσης των παιδιών με τον κόσμο των βιβλίων.
Ακολουθώντας μια ολιστική προσέγγιση, οι μαθητές/τριες και των δύο σχολείων συμμετέχουν ενεργά στην παιδαγωγική αξιοποίηση του βιβλίου μέσα από θεατρικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Η ιστορία ζωντανεύει με τη χρήση αντικειμένων που συνδέονται με την αφήγηση: ο δράκος ξεπηδά από ένα κουτί, τα αντικείμενα ενός λιμναίου οικισμού εμφανίζονται μαγικά, προσδίδοντας μια πολυαισθητηριακή διάσταση στη μάθηση. Μέσα από τις μέχρι τώρα πραγματοποιημένες συναντήσεις, τα παιδιά των δύο τάξεων γνωρίστηκαν και αλληλεπίδρασαν μέσα από παιχνίδια γνωριμίας και θεατρικές δραστηριότητες. Η συνεργασία αυτή λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ παιδιών με διαφορετικά μαθησιακά προφίλ. Η συμπερίληψη δεν είναι απλώς μια θεωρητική έννοια, αλλά μια ζωντανή εμπειρία, όπου τα παιδιά συνυπάρχουν, αλληλεπιδρούν και συνδημιουργούν. Μέσα από καλλιτεχνικές και θεατρικές δράσεις, ενισχύεται η ενσυναίσθηση, η αποδοχή της διαφορετικότητας και η ισότιμη συμμετοχή όλων.
Η ανάγνωση του βιλίου βασίζεται στην εμπλοκή όλων των αισθήσεων, δίνοντας έμφαση στη θεατρικότητα, τη δημιουργική αλληλεπίδραση και την ενεργή συμμετοχή των μαθητών. Οι μαθητές/τριες εξερεύνησαν βασικές έννοιες του κόσμου των βιβλίων (συγγραφέας, πλοκή, εικονογράφηση), σύγκριναν παλιές και νέες εκδόσεις και άρχισαν να ανακαλύπτουν την Καστοριά ως τόπο της ιστορίας – από τη γεωγραφία και την ιστορία μέχρι τα προϊόντα και τις παραδόσεις της πόλης.
Σήμερα, οι μαθητές μας ανέλαβαν να διαβάσουν διαδοχικά κεφάλαια από το βιβλίο στην τάξη και στην επόμενη συνάντησή μας να τα παρουσιάσουν με τον δικό τους τρόπο. Αυτή η δράση ενθαρρύνει την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, της δημιουργικότητας και της αυτοέκφρασης, ενισχύοντας τον ουσιαστικό διάλογο με τη λογοτεχνία. Η συνεργασία αυτή δεν είναι απλά μια εκπαιδευτική δραστηριότητα, αλλά μια εμπειρία που γεφυρώνει τον κόσμο της γνώσης με τον κόσμο των συναισθημάτων. Και αυτή είναι η πραγματική δύναμη των βιβλίων!
Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός: Παναγιωτοπούλου Ελισάβετ (ΠΕ70)
Στην τάξη μας, δοκιμάσαμε την ανεστραμμένη τάξη για να προσεγγίσουμε τον μύθο της διαμάχης μεταξύ της Αθηνάς και του Ποσειδώνα για την ονομασία της πόλης. Οι δραστηριότητες που πραγματοποιήσαμε βοήθησαν τα παιδιά να αφομοιώσουν καλύτερα το περιεχόμενο και να αναπτύξουν κριτική σκέψη και επιχειρηματολογία.
1ο Βήμα - Προετοιμασία στο Σπίτι: Για την αρχική επαφή με το θέμα, δημιούργησα ένα Padlet "Οι μύθοι και η ελιά" με επιλεγμένα βίντεο που παρουσίαζαν τον μύθο. Τα παιδιά παρακολούθησαν τα βίντεο στο σπίτι, έχοντας έτσι τη δυνατότητα να γνωρίσουν την ιστορία πριν τη συζήτηση στην τάξη.
2ο Βήμα - Ανάκληση και Λέξεις-Κλειδιά: Μετά την παρακολούθηση των βίντεο, ζήτησα από τα παιδιά να γράψουν στον τοίχο της e-me πέντε λέξεις που τους έκαναν εντύπωση. Οι λέξεις αυτές χρησιμοποιήθηκαν για να δημιουργήσουμε ένα εντυπωσιακό συννεφόλεξο, το οποίο βοήθησε στην οπτική οργάνωση των βασικών στοιχείων του μύθου.
3ο Βήμα - Ανάγνωση και Κατανόηση: Στην τάξη, διαβάσαμε το σχετικό κείμενο από το βιβλίο με τίτλο Οι μύθοι και η ελιά: Η ελιά δώρο της Αθηνάς. (ΒΜ Γλώσσα Δ΄τάξη, σ. 31) Η προετοιμασία των παιδιών από το σπίτι έκανε την ανάγνωση πιο εύκολη και κατανοητή, καθώς ήταν ήδη εξοικειωμένα με το θέμα.
Υπεύθυνες Εκπαιδευτικοί: Παναγιωτοπούλου Ελισάβετ (ΠΕ70), Λισγάρα Κωνσταντίνα (ΠΕ91.01)
Η καινοτόμος μέθοδος της ανεστραμμένης τάξης συνδυάζει τη μάθηση με τη βιωματική ενασχόληση, δίνοντας τη δυνατότητα στους μαθητές/τριες να εμπλακούν ενεργά στη διδακτική διαδικασία. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, η δραστηριότητα επικεντρώθηκε στη μελέτη δύο κειμένων με θέμα τη διαχείριση των συνθηκών ακραίων καιρικών φαινομένων από τα μικρά παιδιά.
Οι μαθητές/τριες ανέλυσαν δύο κείμενα: α) Το κείμενο από το σχολικό βιβλίο "Ο εξάχρονος ήρωας της Ορλεάνης" (ενότητα 6 "Ιστορίες παιδιών"), το οποίο περιγράφει την ιστορία του Ντεαμόντε Λοβ, που έγινε ήρωας της Νέας Ορλεάνης σώζοντας παιδιά από τον τυφώνα Κατρίνα, β) Το κείμενο "Η εντεκάχρονη ηρωίδα του Δέλτα" της εκπαιδευτικού Μαρίας Λύτου, που παρουσιάζει τη γενναιότητα ενός παιδιού απέναντι σε μια φυσική καταστροφή. Οι μαθητές/τριες προσέγγισαν τα κείμενα σύγχρονα και ασύγχρονα μέσω της ψηφιακής εκπαιδευτικής πλατφόρμας e-me. Στο υλικό της ασύγχρονης εκπαίδευσης, εκτός από τα κείμενα, δόθηκε στους μαθητές/τριες και η οπτικοποίηση του κειμένου "Η εντεκάχρονη ηρωίδα του Δέλτα" που έγινε στην πλατφόρμα τεχνητής νοημοσύνης chalkie.ai
Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός: Παναγιωτοπούλου Ελισάβετ (ΠΕ70)
Στο πλαίσιο των δράσεων του σχολείου μας για την ανάπτυξη δεξιοτήτων ζωής και συνεργασίας, πραγματοποιήθηκε στην Δ΄ τάξη (σχ. έτος 2024-2025) η δραστηριότητα "Η μάχη του πορτοκαλιού", βασισμένη στον οδηγό Compasito για την εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα. Τη δράση συντόνισαν η ψυχολόγος του σχολείου μας κ. Βασιλική Μάντη και η εκπαιδευτικός της τάξης. Στόχοι ήταν η συνειδητοποίηση και κατανόηση της έννοιας του ομαδικού συναγωνισμού, η απόρριψη των ανταγωνιστών τάσεων και η ενίσχυση μιας περισσότερο ευέλικτης προσέγγισης κατά την αλληλεπίδραση στις ομαδικές δραστηριότητες.
Η δραστηριότητα ξεκίνησε με την εξής απλή, αλλά γεμάτη νοήματα πρόκληση: οι μαθητές/τριες χωρίστηκαν σε μικρές ομάδες και τους δόθηκε ένα πορτοκάλι. Το κάθε μέλος της ομάδας είχε έναν διαφορετικό στόχο που έπρεπε να επιτύχει, χρησιμοποιώντας το πορτοκάλι. Η μία ομάδα χρειαζόταν τα φλούδια του πορτοκλιού για να φτιάξει ένα κέικ ενώ η άλλη τον χυμό του. Η δυσκολία ήταν ότι όλοι έπρεπε να βρουν έναν κοινό τρόπο να μοιραστούν το πορτοκάλι, αφού κανένας δεν μπορούσε να το πάρει εξ ολοκλήρου μόνος του.
Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός: Παναγιωτοπούλου Ελισάβετ (ΠΕ70)
Στα πλαίσια της χρήσης της μεθόδου της ανακαλυπτικής μάθησης και της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας, οι μαθητές/τριες της Δ΄ Δημοτικού συμμετείχαν σε μια ξεχωριστή δραστηριότητα βασισμένη στην Ενότητα 8 του βιβλίου της Γλώσσας με θέμα τις χριστουγεννιάτικες κάρτες. Η δραστηριότητα εξελίχθηκε σε ένα πολύπλευρο μάθημα που συνδύασε τη φαντασία, την ιστορία και τη σύνδεση με την παράδοση, ενισχύοντας τη συνεργασία και τη δημιουργικότητα των παιδιών.
Πριν από τη δραστηριότητα στην τάξη, οι μαθητές/τριες παρακολούθησαν ένα βίντεο στο πλαίσιο της μεθόδου της ανεστραμμένης τάξης (flipped classroom), το οποίο είχε αναρτήθεί στην ψηφιακή κυψέλη της Δ΄τάξης της πλατφόρμας e-me και παρουσίαζε την ιστορία της πρώτης χριστουγεννιάτικης κάρτας και τη διαδικασία της δημιουργίας της. Μέσα από αυτό, οι μαθητές/τριες είχαν την ευκαιρία να ανακαλύψουν πώς ξεκίνησε αυτή η παράδοση και πώς εξελίχθηκε μέσα στον χρόνο. Επιπλέον, παρακολούθησαν μια παρουσίαση με χριστουγεννιάτικες κάρτες από διάφορες δεκαετίες, αναγνωρίζοντας τις αλλαγές στις εικόνες, τα σχέδια και τα μηνύματα που περιείχαν. Στη συνέχεια, κλήθηκαν να φέρουν χριστουγεννιάτικες κάρτες που είχαν λάβει οι ίδιοι ή οι οικογένειές τους σε προηγούμενες δεκαετίες. Οι κάρτες αυτές αποτέλεσαν σημείο εκκίνησης για τη δημιουργία μικρών ιστοριών. Οι μαθητές/τριες χωρίστηκαν σε ομάδες, μελέτησαν τις εικόνες, τα μηνύματα και τα σχέδια στις κάρτες και εμπνεύστηκαν αφηγήματα που στη συνέχεια ενώθηκαν σε μια κοινή ιστορία. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, ανακάλυψαν τις σχέσεις που συνέδεαν τις ιστορίες τους, με βασικό στοιχείο το πνεύμα των Χριστουγέννων: αγάπη, αλληλεγγύη και σύνδεση μεταξύ των ανθρώπων.
Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός: Παναγιωτοπούλου Ελισάβετ (ΠΕ70)